Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün 24 yıl aranın ardından Kuzey Kore'ye gidiyor. Putin, en son başkanlığının ilk yılı olan Temmuz 2000'de Pyongyang'ı ziyaret etmişti. Peki 24 yılın ardından planlanan bu gezinin askeri, ekonomik, kültürel nedenleri neler? İki ülke birbiri için ne yapabilir? İşte Putin'in uzun zamandır beklenen Kuzey Kore ziyareti ve iki ülkenin ilişkileri hakkında bilinen her şey...
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 18-19 Haziran tarihlerinde Kuzey Kore'yi ziyaret edecek. Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, geçtiğimiz eylül ayında Rusya'nın Uzak Doğu bölgesine yaptığı bir ziyaret sırasında Putin'i davet etmişti. Putin, başkanlığının ilk yılı olan Temmuz 2000'den bu yana Pyongyang'ı ziyaret etmemişti. Putin'in planlanan Pyongyang ziyareti iki izole ülke arasında derinleşen ilişkinin sinyalini veriyor.
Çin, Kuzey Kore'nin ticaret hacminin yüzde 90'ından fazlasını kapsıyor ve ülkenhin en güvenilir diplomatik müttefiki. Ancak Putin'in Pyongyang'a yapacağı ziyaretin de gösterdiği gibi, bu gözlerden uzak devlet, Rusya ile olan güvenlik ve ekonomik bağlarından giderek daha fazla etkileniyor.
Çin, Kuzey Kore'nin BM yaptırımlarından kurtulmasına ve ekonomisinin çökmesini engellemesine yardım ettiği iddia edilen tek bölgesel güç değil. Geçen ay ABD, Rusya'nın Kuzey Kore'ye BM Güvenlik Konseyi tarafından belirlenen sınırı aşan miktarlarda rafine petrol gönderdiğini iddia etmişti.
Beyaz Saray'ın Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, iki ülkenin ticari limanlarının yakınlığının, petrol tedarikinin süresiz olarak devam edebileceği anlamına geldiğini söyledi. Covid-19 salgını sırasında uygulamaya konulan sınırların kapatılması, Kuzey Kore'nin ticaret kabiliyetini önemli ölçüde azalttı ve kırılgan ekonomisine daha fazla zarar verdi. Kim'in kıtlığı gidermek için Rusya'dan gıda ve enerji tedariki sağladığına inanılıyor.
Kuzey Kore, dünyadaki en yoksul toplumlardan biri ancak Putin ile Kim Jong-un arasında gelişen dostluğu kolaylaştıran bir ürüne sahip: askeri donanım. Dokuz ay önce Vladivostok'ta buluştuklarında liderlerin , Rusya'nın Ukrayna'da kullanılacak mühimmat ve silahlar karşılığında Kuzey Kore'nin uzay programına yardımcı olacak teknolojik bilgi birikimini paylaşmasını sağlayacak bir anlaşma üzerinde anlaştıkları bildirildi.
Kremlin silah anlaşmasına ilişkin raporları "saçma" olarak nitelendirse de, Kuzey Kore balistik füzelerinin Ukrayna'da kullanıldığına dair kanıtlar var. Güney Kore Savunma Bakanı Shin Won-sik, Bloomberg News'e verdiği röportajda Seul'ün, Kuzey'den Rusya'ya gönderilen, topçu mühimmatı ve diğer silahları barındırdığına inanılan en az 10 bin nakliye konteyneri tespit ettiğini söyledi.
Rusya, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olarak Kuzey'e yönelik yaptırımların sıkılaştırılmasını ve halihazırda uygulanmakta olan yaptırımların kontrol edilmesini çok daha zorlaştırdı. Çin ile birlikte 2022'de balistik füze fırlatmalarına yanıt olarak ek önlemlere karşı oy kullandı ve Mart ayında Güvenlik Konseyi yaptırımlarının uygulanmasını izlemekle görevli BM uzman panelinin yenilenmesini veto etti.
Putin 2000 yılında Pyongyang'ı en son ziyaret ettiğinde Rusya G8'in üyesiydi. O zamanlar Kim'in babası Kim Jong-il tarafından yönetilen Kuzey Kore'nin ilk nükleer denemesini gerçekleştirmesine hâlâ altı yıl vardı. Jeopolitik iklim, daha katı bir Putin ve ülkesini gerçek bir nükleer güce dönüştürmeye kararlı genç Kim'in etkisiyle tanınmayacak kadar değişti. Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesi ve aynı yıl Kuzey Kore'nin rekor sayıda füze denemesi yapması, her iki ülkenin de uluslararası izolasyonunu derinleştirdi.