Ukrayna savaşı'da Antalya diplomasi forumundaki önemli konulardan biri. İngiltere'nin Avrupa ve Kuzey Amerika'dan Sorumlu Devlet Bakanı Stephen Doughty NTV'ye özel açıklamalarda bulundu. "Ukrayna'da barış için top Rusya'nın sahasında" diyen İngiliz Bakan,,ABD ve Türkiye gibi ortaklarıyla Ukrayna'da güvenliğin sağlanması konusunda çalışacaklarını söyledi.
İngiltere'nin Avrupa ve Kuzey Amerika'dan Sorumlu Devlet Bakanı Stephen Doughty NTV'de Deniz Kilislioğlu'na özel açıklamalarda bulundu.
Ukrayna savaşını 2022'den beri ve ilk Antalya Diplomasi Forumu'ndan beri tartışıyoruz. Bugüne geldiğimizde ise savaşı sona erdirmek için yapılabileceklerden bahsediyoruz. Trump'ın aklındaki ateşkes mi yoksa barış planı mı? Peki Avrupa'nın bu sorunu çözmek için katkısı ne olabilir? ABD yetkilileriyle bağlantınız var mı? Öyleyse bunu bir barış anlaşması haline getirmek için ortak bir zemin oluşturmak mümkün mü?
"Ben de birkaç hafta önce Kiev'deydim. Gerçeği tekrar gördüm. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığı, sebepsiz saldırganlığı gördüm. Ve şehirlerde yaşayan sivillerin korkunç koşullarla karşılaştığını gördüm. Ben oradayken kentte devam eden saldırıların sesini duydum. Hepimizin öncelikle ateşkes ve sonrasında kalıcı ve sürdürülebilir bir barış için bir yol bulmak istediğimiz çok açık ve net. Ukrayna'nın gelecekteki müdahalelere karşı kendini savunabileceği ve caydırıcı olabileceği bir barış için çabalıyoruz. Bu yüzden net biçimde Başkan Trump ve Türkiye'nin de aralarında olduğu Avrupalı ortaklarımızla birlikte çalışmak istediğimizi her fırsatta vurguluyoruz. Her türlü barış sürdürülebilir olmalı."
"KÜRESEL GÜVENLİK SÖZ KONUSU" Nasıl olabilir? Bunu sahada gerçekleştirmenin ana fikri nedir? "En önemlisi, Ukrayna kendini savunup Rusya gibi düşmanlarına karşı caydırıcı olabilmeli. Ve Ukraynalılara şu anda Rus saldırılarına karşı durabilmek için gereken desteğin sürdüğünden emin olmalıyız. Ve işte bu yüzden. Fransa ve Türkiye de dahil olmak üzere Avrupa ortaklarıyla birlikte bazı toplantılar yaparak istekliler koalisyonunu bir araya getirdik. Toplantıları koordine ediyoruz. Brüksel'de bir toplantı gerçekleştirdik. Bugün de önemli toplantılar yapılıyor. Elbette, askeri, ekonomik, diplomatik ve politik olarak Ukrayna'ya destek için yeni sözler veriyoruz. Atlantik ötesi güvenliliğimize olan bağlılığımız gibi sarsılmaz ve tutarlı bir şekilde ilerliyoruz. Sadece Avrupa için değil Avrupa'nın ve geniş anlamda küresel güvenlik için de Atlantik ötesindeki ve Avrupa'daki ortaklarımızla birlikrte kararlılıkla çalışıyoruz" Brüksel toplantısından bahsettiğinizi söylediniz ve herhangi bir barış anlaşmasından sonra konuşlandırılabilecek bir gönüllü koalisyonu ve bazı askerlerin konuşlandırılmasına dair bazı görüşmeler olduğunu biliyoruz. Peki Birleşik Krallık'ın bu barışı koruma operasyonuna öncülük etmesi durumunda katkısı ne olabilir? "Biz de bu konuda adım atacağımızı çok net bir şekilde belirtiyoruz. Yani sahada askerler olacak. Ancak Ukrayna'ya günlük savunmalarında da destek olmayı sürdürüyoruz. Siviller hayatını kaybetmeye devam ediyor. Rusya'nın bu savaşı yürütmek için kullandığı kaynaklara da bakıyoruz. Bu nedenle çok sert yaptırımlar getirdik ve Rusya'nın savaş çabalarını destekleyecek yakıta ve malzemeye ulaşmasını da engellemeye çalışıyoruz. Bu yüzden barışın sürdürülebilir olduğundan emin olmak için Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupalı ortaklarımızla çalışmamız gerekiyor. Çünkü geçmişten biliyoruz ki Rusya tekrar tekrar saldırdı. Sadece Ukrayna için değil Avrupa ve küresel güvenlik için bunun gelecekte de yaşanmasına müsaade edemeyiz."
"İSTEKLİLER KOALİSYONU" VURGUSU Bu savaşın diğer tarafı da Rusya. Avrupa ülkelerinin çabalarını nasıl görüyorlar, mesela Amerika Birleşik Devletleri ile Riyad'daki açıklamalarınız konusunda ya da barış anlaşmasından sonra asker konuşlandırılması konusunda ne diyorlar? "Bunun bir Rusya'nın saldırganlığı ile başlayan bir savaş olduğunu çok net şekilde biliyoruz. Ukrayna barış konusunda ciddi olan taraf. ABD ve Avrupa'dan gelen teklif konusunda adım atmaları çok önemli. Ancak Rusya'dan henüz bir yanıt gelmedi. Türkiye ve İngiltere'nin "İstekliler Koalisyonu"nun parçası olarak yapmaları gereken çok önemli şeyler var. Özellikle Karadeniz'deki seyrüsefer güvenliğinin korunması konusunda. Karadeniz'in ticaret için yeniden güvenli bir bölge haline gelmesi gerekiyor. Türkiye'nin tahıl tedariği için gösterdiği çabalar son derece önemli. Aynı zamanda Karadeniz'in güvenliğini sağlamak önemli. Zira bölgeye mayın döşenmiş durumda.. Türkiye sorumlulukları doğrultusunda savaşın en başından beri çok önemli adımlar attı. Türkiye ile ve Avrupalı ortaklarımızla çok yakın çalışacağız. Ama günün sonunda top Rusya'da. Ve maalesef son birkaç günde gördüklerime bakacak olursam saldırılarına devam edeceklerine ve sivillere yönelik saldırılarını artıracaklarını söyleyebilirim. Ve bu sona ermeli. Onlar da öne çıkıp sürdürülebilir bir ateşkesin tarafı olmalılar."
"KARADENİZ'DE GÜVENLİK SAĞLANMALI" Karadeniz'deki denizcilik güvenliği konusunu detaylandırabilir misiniz? Türkiye'nin katkıları konusunda bilgi verebilir misiniz? "Birçok farklı şekilde birlikte çalışabiliriz. Ancak öncelikle karadenizin ve buradaki gıda sevkiyatlarının güvenliğini sağlamak gerekli. Tabi şu anda ticari gemilerin kullanabildiği bazı rotalar mevcut. Bölgedeki birçok ortağımız da aynı fikirde."
"TÜRKİYE KİLİT ORTAĞIMIZ" Tahıl anlaşmasından bahsederken, etrafta hiç savaş gemisi yoktu. "Tam olarak bundan bahsediyorum. Yani sadece bu rotaları güvene almak yeterli değil. Mayınlar gibi gemiciliğe yönelik diğer tehditlerle de başa çıkmamız gerekiyor. Bu sebeple işbirliğine ihtiyacımız var. Bu durum Ukrayna ile ilgili olduğu kadar Avrupa'nın da güvenliğiye doğrudan bağlantılı. İşte bu yüzden hem NATO müttefikleri olarak İngiltere ve Türkiye'nin Fransa ve diğer kilit ortaklarımızla birlikte, NATO'nun kilit taşları olarak tüm Avrupa halklarımızı savunmamızla alakalı. Gelecekteki saldırılardan, terörden ve diğer tehditlerden savunabilmek için birçok farklı şekilde birlikte çalışmamız gerekiyor. Ama en önemlisi Ukrayna'nın yanında olmayı sürdüreceğiz. Onlara desteğimiz kesinlikle sarsılmaz. Diğerleriyle birlikte çaılşmayı sürdüreceğiz ama dediğim gibi Top Rusya'nın sahasında. ve Henüz, onlardan beklediğimiz bir ilerleme göremedik."
"SAVUNMA HARCAMALARI ARTMALI" Trump yönetimi iktidara geldikten sonra Avrupa'nın tartıştığı yeni güvenlik yapısıyla ilgili olacak. Amerikalıların garantileri olmadan kolay olmayacak gibi görünüyor ? Bu konuda ne dersiniz. "Hep çok net olduk. Transatlantik alanda ve Avrupa'da Güvenliğimizi NATO ittifakı koruyor. Amerika Birleşik Devletleri ile özel bir ilişkimiz var. Ve bu konuda Başkan Trump ve yönetimiyle çok yakın olmaya devam edecek. NATO'ya ve 5. maddeye desteği konusunda çok netti ve Avrupa'nın da öne çıkıp savunmaya daha fazla harcama yapması gerektiğini söyledi. Bizde bunu yapıyoruz.. Türkiye de ve diğer ortaklarımız da bunu yapıyor.. Avrupa'nın savunmaya daha fazla yatırım yapması gerektiği konusunda Başkan Trump ile aynı fikirdeyiz. Bu konuda ortaklarımızla yakın işbirliği içindeyiz ama İttifakımız da güçlü, beraber bir şekilde çalışıyoruz." Ama siz başka bir ittifak yapmayı tartışıyorsunuz. "Hayır kesinlikle güvenliğimizin temel taşı NATO'dur. Bu konuda hep çok net olduk. Birlikte yakın çalışacağız. Birleşik Krallık ve TÜrkiye bu görüşü paylaşıyor. Tüm ortaklarımızla yakın şekilde çalışmaya devam edeceğiz. Karşılaştığımız yeni tehditleri de dikkate alırsak, başkalarını da savunmaya daha fazla yatırım yapmaları konusunda esaretlendireceğiz. Türkiye'nin bu konularda eşsiz tecrübeleri var." Avrupa Birliği üyesi bile değiliz ama. "Artık İngiltere de AB üyesi değil. Ancak aynı şekilde AB ile güvenlik savunma ortaklığı arayışı içindeyiz. Bu bence bu Ab ile ikili ilişkilerimizle güvenliğimizin temel taşı NATO içindeki ilişkilerimizi birbirine kenetlemek"