Avrupa ülkelerinin liderleri, İkinci Dünya Savaşı'nda Avrupa'yı Nazi işgalinden kurtarmak için Normandiya çıkarmasında canlarını veren askerlerin fedakârlıklarını selamlamak için Fransa'nın kuzeyinde düzenlenen törende bir araya geldi. İkinci Dünya Savaşı'nda Nazizmin yenilgiye uğratılmasında Sovyetlerin liderliğine rağmen hiçbir Rus yetkili 80. yıl törenine davet edilmedi. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ise törende hazır bulundu. ABD Başkanı Joe Biden, burada yaptığı konuşmada, "Dünya çapında demokrasi, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana hiç olmadığı kadar risk altında" dedi.
Batılı liderler kuzey Fransa sahillerinde, Avrupa'yı Nazi işgalinden kurtaran D-Day (Normandiya Çıkarması) çıkarmasının 80. yılını kutladı. Liderler burada, üçüncü yılına giren Rusya-Ukrayna savaşına dikkat çekti.
Müttefik güçleri temsilen ABD lideri Joe Biden, İngiltere Kralı Charles III ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Normandiya'nın kumsallarında ve kayalıklarında, çoğu zaman evlerinden uzakta, yoğun Alman ateşi altında on binlerce askerin yaptığı fedakârlıklara saygılarını sundu.
İngiliz birliklerinin çıkarma yaptığı yerlerden biri olan Altın Kumsal'a bakan Ver-sur-Mer'deki İngiliz anıtında Kral Charles III, “On yıllar boyunca bize tekrar tekrar gelen dersi hatırlıyoruz: Özgür uluslar zorbalığa karşı birlikte durmalıdır" dedi.
İngiltere kralı konuşmasına, “Böyle bir fedakârlığın bir daha asla yapılmaması için dua edelim” diye devam etti.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise “Minnettarlığımız sonsuz ve hayranlığımız ebedidir” diyerek, dünyanın demokrasi için ayağa kalkmaya devam etmesi gerektiğini söyledi.
Trudeu, şöyle devam etti: "Demokrasi bugün hala tehdit altında. Sınırları yeniden çizmek isteyen saldırganlar tarafından tehdit ediliyor. Yaşam tarzımız tesadüfen oluşmadı ve çaba göstermeden de devam etmeyecek.”
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de Normandiya'da Batılı liderlere katıldı. Zelenski, "Bu olay ve gün, özgürlük ve demokrasi arayışında gösterilen cesaret ve kararlılığın bir hatırlatıcısıdır. Müttefikler o zaman da Avrupa'nın özgürlüğünü savundu, şimdi de Ukraynalılar savunuyor. O zaman birlik galip gelmişti ve bugün de gerçek birlik galip gelebilir” ifadelerini kullandı.
İkinci Dünya Savaşı'nda Nazizmin yenilgiye uğratılmasında Sovyetlerin liderliğine rağmen hiçbir Rus yetkili davet edilmedi. Törene İngiltere Kraliçesi Camilla ve Fransız lider Emmanuel Macron'un eşi Brigitte Macron da katıldı.
Törenin onur konukları hayatta kalan gazilerdi. Törene yaklaşık 200 gazinin katıldığı belirtildi. Bu sayının her geçen yıl azaldığı ve çoğunun en az 90'lı yaşlarının sonunda olduğu biliniyor. Bazıları ise 100 yaşın üzerinde.
Bu yıl 80. kez düzenlenen Normandiya çıkarmasının yıl dönümünü kutlamak için Fransa'ya giden İkinci Dünya Savaşı gazisinin yolda hayatını kaybettiği bildirildi. Yola çıkmadan bir gün önce yayıncı WROC-TV'ye "Gideceğim için gerçekten heyecanlıyım" demişti.
Biden, törende yaptığı konuşmada, "izolasyonizmin" 80 yıl önce de bugün de cevap olmadığını söyledi.
ABD'nin Ukrayna'dan "çekip gitmeyeceğini" söyleyen Biden, "Dünya çapında demokrasi İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana hiç olmadığı kadar risk altında" diye konuştu.
Nromandiya Çıkarması'nın 80. yıl kutlamalarında Galler Prensi William da hazır bulundu. İngiltere Kralı Charles III, mayıs ayında, Kara Havacılık Komutanlığındaki Kurmay Albay rütbesini oğlu Prens William'a devretmişti.
İkinci Dünya SAvaşı'ndaki Normandiya Çıkarması'nın hikayesini anlatan meşhur "Er Ryan'ı Kurtarmak" filminin yıldızı Tom Hanks de davetliler arasında dikkat çekti.